Alexandrine Tinne, Nederlandse ontdekkingsreizigster, stierf op 33-jarige leeftijd, en waarvoor? (...)
In 2007 maakte kunstenaar en filmmaker BarBara Hanlo een mooie film over haar leven, Als een vlieg naar de vlam. De bewegende beelden bestaan uit onrustig gefilmde foto's en onheilspellende opnamen van objecten in de woestijn - glazen ter grootte van bloemvazen op hun kant, een kandelaar met de armen gestoken in het zand. We horen Alexine spreken in brieven, reflecterend op haar reislust, die ze verklaart met 'misschien uit instinct, als een vlieg naar de vlam'.'
De Groene Amsterdammmer, 9 juli 2020,
Vrouwelijke ontdekkingsreizigers, Roos van der Lint.
Bekijk de hele film bij IFFR Unleashed >
Op een inventieve en vooral filmische en essayistische manier probeert Als een vlieg naar de vlam een raadsel op te lossen. Waarom koos een jongedame uit zeer gegoede kringen in negentiende-eeuws Den Haag voor een uiterst gevaarlijk leven? Waarom trok die dame uit de tijd van salons en korsetten de Afrikaanse woestijn in?
De film gaat over het leven van Alexandrine Pieternella Françoise Tinne (1835-1869). In de negentiende eeuw trokken wel meer ontdekkingsreizigers uit adellijke of minstens gefortuneerde kringen naar de witte vlekken op de toenmalige wereldkaart, maar Alexandrine Tinne was als vrouw toch tamelijk uitzonderlijk.
De film, gemaakt vanuit het perspectief van de thuisblijver, reist meer door de tijd dan over de wereld. Middels aftastend en zoekend gefilmde oude foto's wordt een opmerkelijk levendig beeld geschetst van de avonturen van de reizigster. De oude beelden worden los en beweeglijk gefilmd en vermengd met fictionele opnamen. Daarin zijn bijvoorbeeld de restanten van de karavaan van de laatste, fatale reis van Alexandrine Tinne te zien, en beelden van een chroniqueur (gespeeld door de Algerijns-Nederlandse regisseur Karim Traïdia) die in kamerjas en met kroontjespen zijn visie op het raadsel probeert te formuleren.
Ook opmerkelijk bij een historische film: de filmmaakster deed alles zelf, van script tot camera en van regie tot geluid. Een film dus over twee onverschrokken dames. (GjZ)
De Groene Amsterdammmer, 9 juli 2020,
Vrouwelijke ontdekkingsreizigers, Roos van der Lint.
'Alexandrine Tinne, Nederlandse ontdekkingsreizigster, stierf op 33-jarige leeftijd, en waarvoor? (...)
In 2007 maakte kunstenaar en filmmaker BarBara Hanlo een mooie film over haar leven, Als een vlieg naar de vlam. De bewegende beelden bestaan uit onrustig gefilmde foto's en onheilspellende opnamen van objecten in de woestijn - glazen ter grootte van bloemvazen op hun kant, een kandelaar met de armen gestoken in het zand. We horen Alexine spreken in brieven, reflecterend op haar reislust, die ze verklaart met 'misschien uit instinct, als een vlieg naar de vlam'.'
Dagkrant IFFR, januari 2007 SELECTIE
Interview KB.NL magazine van de Koninklijke Bibliotheek, juli 2008
De Groene Amsterdammer, 20 september 2007
Zaterdag 19 januari interview ik regisseur BarBara Hanlo, aansluitend op de vertoning van haar film Als een vlieg naar de vlam (62 min.), in filmtheater Rialto in Amsterdam. 16.00 uur.
Ik heb de film al mogen zien, en het is een klein wonder, dat iemand zoiets moois kan maken. Ik kende Barbara Hanlo nog niet als kunstenaar, maar verheug me erop haar te leren kennen. Als je deze film ergens kan zien (wie weet ooit op tv), MIS HEM NIET.'
Hanneke Groenteman (website 2008) Rialto Podium 7, Amsterdam januari 2008
Institut Néeerlandais, Paris, 2008
The Egyptian Gazette, 4 december 2009
Synopsis
'Ik ben niet bijzonder verlangend om Amerika of Australië te zien, maar Afrika, ik kan er zelf de reden niet van opgeven, misschien uit instinct. Als een vlieg naar de vlam’, schrijft Alexandrine Tinne in 1860. Wat bezielt een rijke jonge vrouw uit de negentiende eeuwse high society van Den Haag om als een bezetene en nog wel ‘als een vlieg naar de vlam’ naar Afrika te willen reizen en wat is dat instinct?
Alexandrine Tinne(1835-1869) was iemand die zich begaf op de rand van het leven. Ze had het lef om voor zichzelf te kiezen. Nadat haar moeder en haar personeel overleden zijn en zij alleen in Egypte achter blijft, besluit ze om nooit meer terug te gaan naar Den Haag. Ze blijft reizen. Haar ondernemingen worden steeds gevaarlijker. Ze wordt gewaarschuwd voor de gevaren waar zij op afgaat maar niemand kan haar tegenhouden. Haar instinct domineert!
De film ‘Als een vlieg naar de vlam’ is gemaakt uit het perspectief van de thuisblijver die zich na het lezen van de brieven, voorstelt wat zich heeft afgespeeld. De fotografie heeft de vormgeving van de film bepaald doordat Alexandrine Tinne een van de eerste vrouwen was die zich met fotografie bezig hield. Bovendien werd er tijdens haar verblijf in de Oriënt voor het eerst 'de andere cultuur' gefotografeerd om de achterblijvers in Europa waarheidsgetrouwe beelden te laten zien. Het is een eenentwintigste eeuwse ontdekkingsreis door de archieven waar de negentiende eeuwse foto’s in dozen liggen opgeslagen. Een film waarin ‘het avontuur’ tussen de regels door zichtbaar wordt.
Bekijk de film Als een vlieg naar de vlam op het online streaming-platform IFFR Unleashed
Specificaties
taal: Nederlands/Engels ondertiteld
lengte: 62 minuten
première: Internationaal Filmfestival Rotterdam 2007
regie: BarBara Hanlo
scenario: BarBara Hanlo
productie: PEP
sales: PEP / Eye Filmmuseum Amsterdam
camera: BarBara Hanlo
montage: Jan Wouter van Reijen
geluid: BarBara Hanlo/Frank van der Weij
cast: Karim Traïdia
festivals en vertoningen: International Filmfestival Rotterdam 2007 / Nederlandse Film Festival 2007 / Calabria Filmfestival Consenza, Italië 2007/ Filmtheater Rialto Amsterdam 2008 / Instituut Néerlandais Parijs 2008 / Nederlands Vlaams Instituut In Cairo, Egypte 2009 / Filmmuseum Amsterdam, International Women's Day 2010 / Pulchri Studio' Den Haag 2012
Online streming: IFFR Unleashed
mede mogelijk gemaakt door: Filmfonds, ThuiskopieFonds
Rialto Podium
'Zaterdag 19 januari interview ik regisseur BarBara Hanlo, aansluitend op de vertoning van haar film Als een vlieg naar de vlam (62 min.), in filmtheater Rialto in Amsterdam. 16.00 uur.
Ik heb de film al mogen zien, en het is een klein wonder, dat iemand zoiets moois kan maken. Ik kende Barbara Hanlo nog niet als kunstenaar, maar verheug me erop haar te leren kennen. Als je deze film ergens kan zien (wie weet ooit op tv), MIS HEM NIET.'
Hanneke Groenteman (website 2008)