No Joke!? Vrijheid geef je door

No joke!? Vrijheid geef je door... Oorlog en de waanzin van oorlog is een terugkerend thema in beeldende kunst, film en literatuur. Kunstuitingen geven diegenen die de ellende van oorlogsgeweld hebben ervaren een mogelijkheid om te verwerken. Voor anderen bieden kunstuitingen momenten van ontroering en verbazing. Het klinkt paradoxaal maar humor kan de waanzin van oorlog op een krachtige manier verbeelden. Het bevrijdingsprogramma 2015 ‘No joke!? Vrijheid geef je door’ in filmtheater De Nieuwe Scene is een programma waarin ontroering en verwondering, humor en ernst, verlies en verwerking, herinnering en verbeelding in soms heel bijzondere kunstvormen de waanzin van oorlog en geweld laten zien. Maar we laten ook vrijheid, hoop en toekomstperspectief zien. De thema’s zijn ‘no joke’ en laten ieder op eigen wijze zien hoe bijgedragen wordt aan een hoopvolle toekomst.
We zijn op een belangrijk kantelpunt gekomen. De laatste betrokkenen en ooggetuigen sterven langzaam uit, en daarmee ook de verhalen. Tegelijkertijd zijn de thema’s, zoals onderdrukking, zelfopoffering, de rol van het geloof en vrijheid, nu zo actueel. hoe dichtbij kunnen wij nog tot ons verleden komen? En hoe verhouden herinneringen zich tot gebeurtenissen? De documentaire Het Requiem van Hans Lachman voor Pastoor Vullinghs is een voorbeeld welke kracht verbeelding heeft: middels de muziek van het requiem en het landschap rond Grubbenvorst draagt de verbeelding bij aan de herinnering.
De documentaire Mijn Naam is Max laat op indrukwekkende en indringende manier de kinderen van toen uit Noord-Limburg getuigen en ons vertellen hoe meer dan 120 Joodse kinderen uit Amsterdam bij Noord-Limburgse gezinnen waren ondergedoken. Ontroering ontstaat als de oorlog een persoonlijk drama wordt. Dat gebeurt in The Pianist die in de avonduren na het Limburg Requiem wordt vertoond. Deportatie en vernietiging van toen doet sterk denken aan de beelden van verdrijving en afslachting van nu. Joost Prinsen ‘brak’ bij zijn voordracht van het gedicht van Willem Wilmink: Ben Ali Libi, goochelaar. Ben Ali Libi, opgepakt bij een razzia en op transport gesteld naar het vernietigingskamp Sobibor, verbeeld in een ontroerende documentaire. Van heel andere orde is Il conformista (1970), van Bernardo Bertolucci ,een film die gezien moet worden want prikkelende films en conformisme zijn van alle tijden. Twee documentaires brengen Venlose gebeurtenissen tijdens de 2de Wereldoorlog dichterbij. Het Venlo incident is een gedramatiseerde documentaire en verplichte kost voor iedereen die begaan is met de recente historie van Venlo. Hoe vormgeving je kan ontroeren en laat meeslepen ervaren we in de documentaire Doorgeven aan Betreffende over de aanhouding en deportatie van Venlonaar Alfons Berger: een geslaagde kruising van traditionele documentairefilm en beeldende kunst, een film met een hoog poëtisch gehalte. Aansluitend in de avonduren is vertoning van The Imitation Game. Deze avondfilm behandelt een spraakmakend incident tijdens de Tweede Wereldoorlog. De ‘wiskundige kraak’ van de Duitse Enigma code waarvan wordt gezegd dat hiermee het fundament is gelegd voor de ontwikkeling van computers. Parodieën zijn gevoelig terrein, humor is niet direct te rijmen met oorlog en geweld. Oorlog en geweld zijn ‘no joke’, maar humor en satire bieden mogelijkheden tot verwerking. Dat liet Charlie Chaplin in 1940 met Adenoid Hynkel in The Great Dictator al zien. In hetzelfde blok met The Great Dictator programmeren wij Das Wad en Verzet, beide korte filmparodieën op Tweede Wereldoorlogthema’s. ‘No joke!? Vrijheid geef je door’. Dit jaar, zeventig jaar na de bevrijding van Nederland, hebben wij op de Dag van de vrijheid een speciale voorstelling omtrent het thema bevrijding. Venlose kinderen trekken de regisseursschoenen aan en maken hun eigen filmpjes in het thema bevrijding. Op die manier geven
zij Vrijheid door: de toekomst hoopvol gestemd. Aansluitend wordt het bevrijdingsprogramma afgesloten met An Angel for May: een jeugdfilm die laat zien hoe oorlog & vrede, sprookjes & fantasie hand in hand gaan.

Doorgeven aan betreffende
Jaar: 2003 | Regie: BarBara Hanlo: | Taal: Nederlands | Speelduur: 68 minuten | Genre: documentaire

De documentaire vertelt het beklemmende levensverhaal van Fons Berger, leerling aan het Sint-Thomascollege en een van jongste leden van het verzet in Limburg. Zeventien jaar is hij pas als Fons Berger, oudste zoon in het Venlose burgemeestersgezin Berger, zich in 1942 aanmeldt bij de Landelijke Organisatie tot hulp aan Onderduikers, de L.O. Als koerier geeft hij berichten door, brengt hij Joodse kinderen naar onder- duikadressen en helpt hij bij het transport van neergehaalde geallieerde piloten en ontsnapte krijgsgevangen. Op 28 februari 1944 wordt hij gearresteerd en overgebracht naar Maastricht. Na wekenlang verhoord te zijn, zetten de Duitsers hem op transport naar kamp Amersfoort
en vervolgens naar het beruchte concentratiekamp Neuengamme
bij Hamburg. Daar overlijdt Fons Berger op 22 januari 1945 ten gevolge van dysenterie en uitputting. De documentaire over hem is er niet een van dertien in een dozijn. Het is een zeer persoonlijk, aangrijpend filmrelaas. Regisseur BarBara Hanlo is bij de vertoning aanwezig.